1914-01-01

Bardzo ciekawy opis Osięcin zamieszczony w Dzienniku Kujawskim nr 1000 z dnia 1 stycznia 1914 r. Poniżej cytowany jest w całości.
„Osięciny, osada dawniej w powiecie radziejowskim, teraz nieszawskim, obecnie licząca około 1000 mieszkańców, a jak wskazują znajdowane wykopaliska w postaci narzędzi kamiennych, starożytnych naczyń, okolice te już w przedhistorycznych czasach były zamieszkane. Nazwę Osięcin prócz osady nosi folwark, a właściwie dobra Osięciny, składające się z czterech folwarków: Osięcin, Woli Skarbkowej, Bartłomiejewic, Samszyc, i wsi Osięciny. Dobra Osięciny – ostatnio własność hrabiego Skarbka – obecnie stanowią fundację imienia hr. Skarbków, a dochody z majątków obracane są na cele naukowe: na stypendia dla uczącej się młodzieży z Osięcin i okolicy i na rozmaite cele ogólno społeczne, podług woli wykonawców testamentu. W dobrach tych jest ładny las; znajduje się w nim dąb staruszek, pod którym jakoby miał odpoczywać Władysław Łokietek w przeddzień bitwy pod Płowcami.
Wygląd osady Osięciny na pierwszy rzut oka niewiele różni się od innych podobnych: niebrukowany rynek przez większą część roku przedstawia jedną ogromną kałużę, o przebrnięcie której rzadko kto się pokusi. Przydałoby się u nas i to, i owo; wybrukowanie zaś rynku i 2 wiorstowego kawałka drogi, łączącej Osięciny z szosą, prowadzącą z Brześcia do Radziejowa, jest krzyczącą potrzebą.
Pod względem oświatowym Osięciny nie pozostały w tyle za innymi: Dotąd wprawdzie są tylko trzy szkoły początkowe, ale niedawno uchwalono otwarcie 12 nowych szkół, co da możność pobierania początkowych nauk prawie wszystkim dzieciom w wieku szkolnym. Prócz tego jest projekt otwarcia w Osięcinach szkoły rolniczej. Jeden z obywateli ofiarował się dać na początek bezpłatnie mieszkanie na szkołę i ogród do doświadczeń. Szkoła taka ze wzglądu na położenie Osięcin prawie w środku Kujaw i wobec tego, że znajduje się tu stacja doświadczalna rolnicza, parowa maślarnia, młyn parowy (drugi w budowie) – byłaby bardzo na miejscu, gdyż miałaby szerokie pole do doświadczeń.
Handel i przemysł polski dotąd wyraża się bardzo skromną cyfrą: jeden sklep kolonialny, Stowarz. „Mleczarnia parowa ziemian kujawskich”, Stowarzyszenie spożywcze „Jutrzenka” – powstałe w ub. roku, i nowozawiązana spółka młynarska. Żydowskich natomiast sklepów żelaznych, łokciowych, spożywczych, składów drzewa i t. p. jest z górą dwadzieścia. Rozwój jednak „Jutrzenki i nowopowstająca spółka młynarska dowodzą, że Osięciny i w dziedzinie przemysłu starają się o postęp i rozumieją, że, gromada – wielki człowiek”. Na wzmiankę zasługują jeszcze jarmarki osięcińskie, bardzo licznie odwiedzane przez najrozmaitszych handlarzy i przez okoliczny lud.”

Źródła:
xxx – Dziennik Kujawski, nr 1000, z dnia 1 stycznia 1914 r.

Jan Cybertowicz