1945-01-20

W dniu 20 stycznia 1945 r. około godz. 14:00 czołowa grupa zwiadu Armii Czerwonej dotarła do Osięcin. Za nią ciągnęły dalsze jednostki. Panował duży mróz toteż czołgi bez problemów poruszały się drogami bocznym, natomiast drogi o lepszej nawierzchni przeznaczono dla jednostek samochodowych. Przez całą noc z 20 na 21 stycznia przez Osięciny przejeżdżały niekończące się kolumny ciężarówek z żołnierzami i sprzętem, holujące działa i moździerze. Rankiem 21 stycznia zatrzymał się w Osięcinach sztab jakiejś wielkiej jednostki Armii Czerwonej. Cała osada było szczelnie obstawiona bateriami artylerii przeciwlotniczej. Przez parę dni stacjonowała też redakcja i drukarnia frontowej gazety.
Za oddziałami Armii Pancernej posuwały się jednostki ogólno wojskowe. Zajmowały one ostatecznie teren i oczyszczały go z resztek nieprzyjaciela. Jednostki 125. Korpusu Armijnego zajęły w ten sposób Radziejów, a także Nieszawę, Ciechocinek i Aleksandrów Kujawski. Przegrupowywały się one również przez Osięciny aż do 24 stycznia.
W dniu 21 stycznia około południa przejechała przez Osięciny jednostka pancerna złożona z kilkunastu czołgów T-34. Nadjechały one drogą od strony Żakowic i przejechały przez rynek w kierunku Kościelnej Wsi. Naprzeciw domu, w którym Niemcy w czasie okupacji mieli Parteihaus (obecnie Plac Wolności 7) zdarzył się wypadek. Stała tam zaprzężona w dwa konie platforma p. Nejmana. Ulica w tym miejscu była wąska z powodu dużych zwałów śniegu i jeden z czołgów zahaczył gąsienicą przednią oś platformy. Spłoszony koń z prawej strony zaprzęgu stanął na tylnych nogach i zwalił się na czołg. Został wciągnięty pod gąsienice i przejechany. Woźnicy udało się wyskoczyć z platformy. Czołgi, nie zatrzymując się, pomknęły dalej.

Źródła:
xxx – S. Górecki, Osięciny, styczeń 1945, Zeszyty Historyczno – Literackie, z. 4, Osięciny 1995, 15-25.
xxx – B. Dolata, Wyzwolenie Polski 1944–1945, (Działania wyzwoleńcze Armii Radzieckiej i Ludowego Wojska Polskiego), Wojskowy Instytut Historyczny, Warszawa 1971, s. 154–158.
xxx – M. Litwiak, Dziesięć ognistych dni, Wydawnictwo MON, Warszawa 1977.
xxx – S. Popławski, Towarzysze frontowych dróg, Warszawa 1970, wyd. 3 uzup., Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.

Jan Cybertowicz